کمتر کسی است که تکه پارچه، بقچه یا لحافی چهل تکه دوزی شده از میراث مادر بزرگ را ندیده یا به ارث نبرده باشد، تکه ای از پارچه منقّش به تکه تکه از ذوق گذشتگان که گام به گام قوام یافته و به روزگار ما رسیده است و یکی از صنایع دستی ایران و جهان است. در چهل تکه دوزی قطعات رنگارنگ پارچه در اندازه های مختلف به یکدیگر دوخته می شوند. از آن جا که تکه های بسیار زیاد پارچه در کنار هم قرار می گیرند به آن چهل تکه می گویند. جاذبه یک اثر چهل تکه در رنگارنگی و تنوعی است که در پارچه ها به کار رفته است. هرکدام از پارچه ها و قطعات می توانند حرفی برای گفتن داشته باشند. هر قطعه مراحلی طی کرده تا در نهایت در کنار قطعات دیگر به صورت چهل تکه بتواند نیازهای مختلفی را تامین کند.برای اینکار از ابزاری چون نخ،سوزن،قیچی،کاغذ و مقوا شطرنجی،خط کش ،پارچه در چند رنگ،فوتر استفاده میشود. پیشترها در تکه دوزی قطعات به صورت نامنظم در کنار هم قرار می گرفت و فقط با دست انجام می شد اما اکنون، تکنیک های بسیار ساده ای می توان به وسیله چرخ کارهای فوق العاده زیبایی انجام داد.
موارد استفاده چهل تکه دوزی در تاریخ و در شکل امروزی عبارت است از رویه لحاف، رویه کرسی، رختخواب پیچ، سجاده، رویه پشتی، روقوری، روتختی، کوسن، پشتی، رومبلی، پرده های مختلف، بقچه سوزنی و تابلوهای تزئینی.
یکی از ویژگی های هنر چهل تکه دوزی ابزار ساده کار است که متناسب با ویژگی های هر منطقه متفاوت بود و از سوی دیگر انگیزه تولید چهل تکه نیز متفاوت بود، گاهی نیازی اقتصادی را برطرف می کرد و گاهی برای استفاده شخصی و صرفه جویی در هزینه ها تهیه می شده است و گاهی وسیله ای است برای پر کردن اوقات فراغت و برخی آن را به عنوان هدیه ای دست ساز و نتیجه ذوق شخصی برای عزیزداشت کسی به وی هدیه می دهند.
نظرات کاربران