تاریچه و پیشینه هنر" ویترای" یا نقاشی روی شیشه:

تاریخچه هنر رنگ آمیزی بر روی شیشه از دوره رومیان آورده شده است، این هنر که محصولی تشکیل شده از رنگ و زیبایی می باشد برای اولین بار در دهه 13 میلادی در کلیساها به کار رفت. رومیان با استفاده از تکه های شیشه و فلز سرب برای دور آن و اتصال آنها توسط قلع و لحیم، برای اولین بار این هنر را به عرضه نمایش گذاشتند اسم این هنر "حکاکی بر روی شیشه"(Stain glass) نام دارد.

با ورود مسیحیت در قرن چهارم به روم و به رسمیت شناخته شدن آن و ترجمه کتاب مقدس به زبان رومی، کلیسا به عنوان یکی از بزرگترین نمادها و ابزارهای تبلیغی اهمیت فراوان پیدا نمود. پس از گسترش امپراطوری روم از قسطنطنیه به انگلستان و سلطه بر قبایلی که آشنا به زبان رومی نبودند کلیسا به عنوان یک مرجع اصلی برای قبایل غیر هم زبان شناخته می شد. از آن زمان رومیان با استفاده از قدرت رنگ آمیزی بر روی شیشه در کلیساها شروع به معرفی، تبلیغ و ترویج مفاهیم مختلف با این هنر نمودند. هنر معرق بر روی شیشه یا حکاکی بر روی شیشه هنری کاملا اروپایی بوده و شکل گیری آن از زمان رومیان می باشد. اما در ایران هنری بسیار اصیل، سنتی و با قدمت زیاد به نام "گره چینی" وجود دارد که شباهت های بسیاری با روش (Stain glass) دارد. "گره چینی" هنری برگرفته از تلفیق چوب و شیشه رنگی است که در ترکیبی هماهنگ از اشکال هندسی مختلف آمده است و از آن در ساخت درها و پنجره های مساجد و اماکن مذهبی با استفاده از طرح های هندسی و اسلیمی استفاده می گردد.

پر هزینه بودن روش حکاکی بر روی شیشه و دردسرها و پیچیدگی در ساخت و تولید آن، هنرمندان و تولیدکنندگان این عرصه را بر این داشت که روشی جدید و مدرن جهت نقاشی بر روی شیشه انتخاب کنند که این روش را "ویترای" گویند. در این روش با استفاده از خمیر رنگی نقوش دور شیشه را تولید می کنند و سپس به رنگ آمیزی بر روی شیشه می پردازند، که علاوه بر هزینه کم، نقش و نگارهای پیچیده و زیبا را می توان بر روی شیشه یا ظروف مختلف با شکل های محدب و معقر ایجاد نمود. روش" ویترای"  یا به عبارتی دیگر ایجاد نقش و نگار با خمیر روی شیشه و همچنین رنگ آمیزی بر روی شیشه در گذشته نیز در کلیساهای کوچک به کار گرفته می شده امروزه جانی دوباره گرفته و از آن برای طراحی و تزئین مکان های مذهبی و شهری و همچنین رنگ آمیزی اجسام مختلف استفاده می گردد. یکی از مزیت های و قابلیت های جالبی که "ویترای" ایجاد کرده این است که نقاشی بر روی شیشه را از هنر معرق و حکاکی که در شاخه ی مربوط به صنایع دستی می آید جدا نموده و شیشه را به تابلویی برای ایجاد آثار هنری تبدیل نموده است.

ابزار و روش کار:

معمولا برای کشیدن نقاشی روی شیشه به خمیر دورگیر، قلم مو، رنگ مخصوص ویترای، ماژیک ، ظرف مورد نظر، و طرح لازم برای پیاده سازی بر روی شیشه نیاز داریم.

ابتدا شیشه را کاملا تمیز نمائید. سپس طرح را که چاپ و آماده کرده اید به پشت شیشه بچسبانید. با استفاده از خمیر دورگیر طرح رو پیاده سازی نمائید. در این مرحله سعی کنید وقت کافی و سلیقه به خرج داده تا نتیجه نهایی کار زیبایی  شود. تا می توانید دورگیری را صاف و یکدست بکشید ، معمولا در اولین تلاش ها دورگیری ها یکنواخت نخواهند بود پس نا امید نشده و با تکرار به مهارت برسید. پس از اتمام دورگیری چند ساعتی صبر کرده و اجازه دهید سطح کار کاملا خشک شود. سپس رنگ آمیزی نهایی را شروع نمایید.