لاجورد سنگی گرانبها است که به دلیل زیبایی، رنگ آبی خیرهکننده و خواصی که دارد از هزاران سال پیش تاکنون طرفداران زیادی در جهان داشته است.ترکیب شیمیایی لاجورد، شامل فسفات، آهن، منیزیم و کلسیم است. از این سنگ به خاطر زیبایی، قابلیت تراش و تا حدودی کمیاب بودن آن، در صعنت جواهرسازی استفاده میشود.
از لاجورد به غیر از جواهرات در ساخت کاسههای تزئینی، دسته چاقو، مجسمه حیوانات، تندیس، مهره شطرنج و سایر اشیاء نیز استفاده صورت میگیرد. در قدیم هنرمندان از پودر لاجورد به عنوان رنگ در میناکاری و نقاشی استفاده میکردند.
میزان سختی سنگ لاجورد به طور معمول ۵ درجه است که این رقم، دشواری خاصی را موقع کندهکاری و برش به وجود نمیآورد. زیبایى آن به مقدار وجود ترکیبات شیمیایی در این کانى وابسته است. رنگ لاجورد بر اساس مقدار مختلف ناخالصىها، متغیر بوده که از رنگ آبى یا همان «لاجوردی» متمایل به «آبىسبز» تا «آبىارغوانی»، متفاوت است. رنگ ایدهآل آن آبى با عمق و شدت درخشندگی فوقالعاده است.
کسانی که در خرید و فروش و همچنین در تراش لاجورد نقش دارند، سه نوع لاجورد را طبقهبندى مىکنند: لاجورد نیلى که بهترین نوع رنگ و جنس است؛ لاجورد آسمانى که شامل لاجورد آبى کمرنگ است و لاجورد سبز که گاهى با فیروزه اشتباه گرفته مىشود.
نام لاتین لاجورد «لاپیس لازولى» و شکل ابتدایى «لازولوس» است. لازولوس معادل کلمه عربى لاجورد است که براى آسمان و به طور کلى براى اجسام آبى رنگ استفاده مىشود. در حقیقت، واژه «لازور» از واژه فارسى باستان یا فرس قدیم «لاژورد» گرفته شده که سپس در عربى به لاجورد تغییر کرده و از عربى وارد زبان لاتین شده است.
بهترین معادن این سنگ قیمتی و زیبا در شمالشرق افغانستان به خصوص ولایت بدخشان واقع شده است. شواهد تاریخی نشان مىدهند که بهرهبردارى از معادن لاجورد بدخشان، ۶۰۰۰ هزار سال پیش شروع شده است که قدیمىترین تجارت سنگهاى قیمتى جهان به حساب مىآید.