راجع به سبزیجات شمالی چی میدونی؟

شمال ایران به علت باران های زیاد و آب و هوای مناسب برای رشد گیاهان ، دارای انواع مختلفی از سبزیجات است. پراکندگی و گستردگی انواع سبزیجات در این قسمت از ایران بسیار زیاد است و اکثر آن ها در استان های گیلان و مازندران رشد می کنند. معمولا سبزیجات موجود در این دو استان یکی هستند اما نام های محلی و همچنین کاربرد آن ها متفاوت است.

سبزیجات شمال ایران هر کدام خواص و عطر منحصر به فرد خود را دارند . این سبزی ها معمولا به صورت وحشی رشد کرده و  هر کدامشان در فصول به خصوصی از سال به مقدار زیاد یافت می شوند . همچنین از این سبزیجات معطر به طور وسیع در طب سنتی و درمان‌های گیاهی استفاده می شود. اما امروزه به علت گسترش شهرنشینی و وجود غذاهای آماده و سبزیجات بسته بندی شده برای آش یا قورمه سبزی ، جوانان زیادی از وجود وخاصیت این نوع سبزی ها بی خبرند و صرفا با خرید بسته های آماده آن هارا استفاده می‌کنند.

سبزیجات مازندران یکی از گروه‌های مهم و متنوع از سبزیجات هستند که در استان مازندران و مناطق اطراف آن رشد می‌کند. این سبزیجات شامل انواعی از گیاهان خوراکی مانند شوید، پونه، ریحان، جعفری، ترخون و... است.

مطالعات نشان می‌دهد که سبزیجات مازندران دارای خواص غذایی و دارویی بسیاری هستند. آن‌ها حاوی ویتامین‌ها، مواد معدنی، فیبر و آنتی‌اکسیدان‌های قوی می‌باشند که برای حفظ سلامتی بدن بسیار مفید هستند. مصرف متناوب این سبزیجات می‌تواند به تقویت سیستم ایمنی بدن، بهبود گوارش، کاهش خطر بیماری‌های قلبی و عروقی، و حفظ سلامت پوست کمک کند.

علاوه بر خواص غذایی، سبزیجات مازندران در آشپزی نیز کاربردهای فراوانی دارند. طعم و بوی ممتاز آن‌ها می‌تواند به غذاها طعم و ارزش غذایی بیشتری ببخشد. همچنین، این سبزیجات می‌توانند به عنوان تزئینات زینتی در سفره‌های غذا استفاده شوند.

با توجه به تنوع و خواص سبزیجات مازندران، توصیه می‌شود در رژیم غذایی خود از آن‌ها استفاده کنید. می‌توانید آن‌ها را تازه یا در فرم خشک شده بهره‌برداری کنید. ما در این مقاله تلاش کرده ایم تا کمی به این مطالب بپردازیم و اطلاعاتی راجع به انواع سبزیجات شمالی در اختیار شما قرار دهیم.

انواع سبزیجات

همانطور که گفته شد سبزیجات زیادی در مازندران و گیلان وجود دارد که به در این مقاله به آن‌ها میپردازیم.

گیاه چوچاق یا زولنگ

نام فارسی گیاه زولنگ شش شاخ است که در مازندران به زولنگ و در گیلان به چوچاق معروف است. این گیاه از دسته‌ی گیاهان خاردار و چتریان است که بیشتر در سمت رامسر تا ارتفاعات البرز رشد می‌کند. همانطور که در تصویر زیر مشخص است گیاه زولنگ دارای برگ های بزرگ با بریدگی های عمیق میباشد.

گیاه زولنگ خواص بی شماری دارد که باعث شده است مصرف فراوانی درغذاها داشته باشد. این گیاه به علت وجود لیمونن و اسید فولیک تاثیر قابل توجهی در درمان کم خونی و کمبود آهن دارد. همچنین این گیاه به علت وجود مقدار زیادی از آنتی اکسیدان ، به عنوان یک ماده ضد سرطان استفاده می شود. علاوه بر این موارد گیاه زولنگ برای درمان التهابات بدن ، آرامش اعصاب وهمچنین برای افزایش شیر در مادران شیر ده نقش بسزایی را بازی میکند.

گیاه گیجاواش یا اناریجه

گیاه اناریجه (مازندرانی) یا گیجاواش(گیلانی) و یا انارجی(فارسی) گیاهی است که از خانواده‌ی چتریان بوده و در  استان های گیلان مازندران و گلستان روییده می شود و درایران فقط یک نوع از آن وجود دارد. گیاه اناریجه در اواخر فصل زمستان و اوائل فصل بهار رشد می کند که در این زمان می توان آن را برداشت کرد و در انواع غذاها استفاده کرد.  همچنین زمان میوه دهی این گیاه مربوط به اواخر فصل تابستان خواهد بود.

گیاه اناریجه در مراتع و روستاها در گیلان و همچنین در نزدیکی رودخانه ها در مازندران به صورت وحشی و خود رو رشد می کند و ساکنین نیز به همین روش از آن استفاده می کنند. در استفاده از این گیاه باید دقت کرد که اگر رنگ آن سبز روشن باشد به معنی تازگی و اگر سبز تیره باشد به معنی کهنه تر بودن و کمتر بودن ارزش غذایی آن است.

موارد مصرف این گیاه بیشتر در شمال ایران و برای غذاهای بومی مثل مرغ شکم پر  و ماهی شکم پر است. همچنین در برخی مناطق به عنوان سبزی در ماست و دوغ استفاده می شود.

از خواص ویژه‌ی گیاه اناریجه می توان به خاصیت ضد سرطانی آن اشاره کرد. این گیاه به علت وجود مواد متفاوتی در آن ، می تواند بدن انسان را در مقابل سرطان ایمن و پاسکازی کند. همچنین برای افرادی که از فشار خون بالا رنج می برند ، مصرف این گیاه در میان غذاها توصیه می شود چرا که باعث کاهش فشارخون می شود. علاوه بر این ها ، گیاه اناریجه از گذشته در طب سنتی به عنوان هضم کننده ی غذاهای غلیظ استفاده می شده است و احتمالا به همین علت است که آن را به عنوان چاشنی در شکم ماهی و مرغ میگذاشته اند .

گیاه اوجی

گیاه پونه یا اوجی گیاهی بوته ای است که در استان مازندارن به مقدار زیادی یافت می شود. این گیاه از خانواده‌ی نعناییان است که در اوایل فصل بهار و در اواخر فصل تابستان به علت افزایش بارش ها ، رشد می کند. همچنین این گیاه به طور گسترده در اقصی نقاط جهان با آب  هوای معتدل یافت می‌شود.

گیاه اوجی به علت اینکه از دسته ی نعناییان است ، یکی از گیاهان بسیار خوشبو است و از آن در صنعت عطرسازی استفاده می شود.همچنین به علت بو و طعم خوب آن در انواع غذاهای مردم مازندران مثل کوکو یا آش ترش کاربرد زیادی دارد. یکی دیگر ازکاربرهای غذایی آن استفاده از پودر خشک آن به عنوان دمنوش است که عطر و طعم فوق العاده ای دارد .

پونه از دیرباز کاربردهای زیادی به جز خوراکی در زندگی مردم مازندران داشته است اما معمول ترین آن استفاده از این گیاه به عنوان چرک خشک کن است. به این صورت که آن را میکوبیدند و گرم میکردند و سپس در محل زخم قرار میدادند.

از کاربردهای درمانی دیگر این گیاه می توان به ضد آنفولانزا و سرماخوردگی بودن آن اشاره کرد. همچنین به علت اینکه ادرار آور است و تعرق را زیاد میکند برای ضدعفونی کردن بدن و پاکسازی کبد و کلیه بسیار مناسب خواهد بود.

گیاه ترخون

ترخون یکی از سبزی‌های معروف و پرطرفدار در مازندران است. این گیاه از خانواده یاسمنیان و جنس است. ترخون در مناطق معتدل و مرطوب رشد می‌کند و به دلیل خواص طبیعی و طعم خوشایندش، در آشپزی و درست کردن مواد غذایی مختلف استفاده می‌شود.

ترخون دارای برگ‌های باریک و بلند است که به صورت خوشه‌های کوچک جمع شده‌اند. این گیاه دارای بوی معطر و طعم تلخی است که به غذاها طعم و عطر خاصی می‌بخشد. برگ‌های ترخون معمولاً تازه یا خشک شده برای استفاده در آشپزی به کار می‌رود.

ترخون در آشپزی مازندرانی به عنوان یکی از اصلی‌ترین ادویه‌ها استفاده می‌شود. این گیاه در تهیه غذاهای محلی مانند ماهی قزل‌آلا، کباب، خورشت‌ها و سالادها به کار می‌رود. همچنین، ترخون در تهیه چای‌های گیاهی و عرقیات نیز استفاده می‌شود.

ترخون به عنوان یک گیاه دارویی نیز شناخته می‌شود. این گیاه خواص ضد التهابی، ضد عفونی کننده و آرامبخشی دارد. در طب سنتی، از ترخون برای درمان مشکلات گوارشی، عفونت‌های دستگاه تنفسی و برخی مشکلات عصبی استفاده می‌شود. به طور کلی، ترخون یک گیاه متنوع و مفید است که در آشپزی و طب سنتی مازندرانی مورد استفاده قرار می‌گیرد.

گیاه شنبلیله

شنبلیله یکی از سبزی‌های محبوب و متداول در استان مازندران است. این گیاه نیز مانند ترخون از خانواده‌ی یاسمنیان می‌باشد. شنبلیله به طور عمده در مناطق ساحلی و جنگلی مازندران یافت می‌شود.

شنبلیله گیاهی است که دارای ساقه‌های بلند و برگ‌های خزان‌دار است. برگ‌های شنبلیله دارای شکل برگ‌های خزانی با رنگ سبز تیره و بافتی نرم هستند. این گیاه به صورت خودرو در مناطق مرطوب و نیمه‌سایه رشد می‌کند.

شنبلیله در آشپزی محلی مازندران نقش مهمی دارد و به عنوان یکی از اصلی‌ترین ادویه‌ها در غذاهای محلی استفاده می‌شود. برگ‌های شنبلیله به عنوان طعم‌دهنده در غذاهایی مانند آب‌پز، خورشت‌ها، سوپ‌ها و غذاهای دریایی استفاده می‌شوند. همچنین، برگ‌های خشک شنبلیله می‌توانند به عنوان ادویه در تهیه‌ی مخلفات و خورشت‌ها استفاده شوند.

شنبلیله از نظر طب سنتی نیز خواص دارویی دارد. برگ‌های شنبلیله به عنوان ضد تب، ضد عفونی کننده و ضد التهاب استفاده می‌شوند. همچنین، این گیاه به عنوان یک ضد اسهال طبیعی نیز شناخته می‌شود.به طور کلی، شنبلیله یک گیاه محبوب و متعلق به فرهنگ و آشپزی مازندران است که به عنوان یک ادویه مهم و همچنین دارای خواص دارویی استفاده می‌شود.

 

با توجه به این مقاله و مطالعات انجام شده ، می‌توان نتیجه گرفت که سبزیجات مازندران به عنوان بخشی از تغذیه سالم و متنوع بسیار ارزشمند هستند. استفاده از این سبزیجات در غذاها به علاوه‌ی افزودن طعم و مزه، بهبود سلامتی بدن را نیز به همراه دارد.

به طور کلی، این مقاله به اهمیت سبزیجات مازندران در تغذیه و سلامتی اشاره و توصیه می‌کند که این سبزیجات را به عنوان بخشی از رژیم غذایی خود در نظر بگیریم.